Tata Steel Nederland wil een grote reorganisatie doorvoeren. Het bedrijf zegt vooral ondersteunende en – managementfuncties te schrappen op de locatie bij IJmuiden. In totaal gaan bij de staalfabrikant 1.600 voltijdsbanen verloren, wat ongeveer een op de vijf werknemers van het hoogovencomplex raakt.

Tata Steel Nederland lanceert een grootschalig “transformatieprogramma” dat de winstgevendheid moet herstellen. De organisatie krimpt en moet met minder bureaucratie en managementlagen verder. De raad van bestuur bestaat in de toekomst uit vier in plaats van vijf functies. Ook moeten processen verder worden geautomatiseerd en geoptimaliseerd, stelt het bedrijf. Dat heeft de ondernemingsraad om advies gevraagd over de ingrepen.

De Nederlandse tak van Tata Steel leed het vorige boekjaar, dat liep tot eind maart 2024, een stevig verlies nadat de renovatie van een hoogoven ernstig was vertraagd. Hoewel de productie weer bijna is hersteld, zijn de financiële prestaties het afgelopen jaar verslechterd. Dat kwam volgens Tata Steel door “uitdagende marktomstandigheden in Europa, veroorzaakt door geopolitieke ontwikkelingen, handels- en leveringsverstoringen en stijgende energiekosten.”

Tata Steel zegt dat naast prestatieverbetering ook meer financiële ruimte nodig is voor investeringen. Zo moet veel geld naar een overstap naar schonere productieprocessen, waarbij kolen worden vervangen door aardgas en later door waterstof. De staalfabrikant overlegt met de overheid over mogelijk financiële steun voor de verduurzamingsplannen.

Importheffingen van Trump op staal en aluminium raken Europese staalproducenten

Dit jaar kwam er nog meer slecht nieuws voor Europese staalproducenten. De Verenigde Staten voerden onlangs een importheffing in van 25 procent op al het buitenlandse staal dat het land binnenkomt. Voor Tata Steel Nederland is de Amerikaanse markt goed voor 12 procent van de afzet.

De Amerikaanse importheffingen gaan Tata Steel Nederland "financieel behoorlijk raken", zegt topman Hans van den Berg in een toelichting op een woensdag aangekondigde reorganisatie.

Het bedrijf kampt volgens hem met "uitermate lastige" marktomstandigheden, Chinese dumping van staal, stijgende energiekosten en hoge schulden. Daarbij is het speelveld in Nederland ongelijk door hogere energietarieven en een extra nationale CO2-heffing. "Dus dat maakt het moeilijk opereren. De dingen worden verergerd door de heffingen", aldus Van den Berg.

De winstmarges van Tata zijn volgens de bestuursvoorzitter het laagst in vergelijking met de grote concurrenten in Europa. "We produceren minder terwijl de kosten zijn gestegen. Een onhoudbare situatie", concludeert de topman.

Het staalbedrijf heeft twee fabrieken in de Verenigde Staten. Ondanks de hoge importheffingen zegt Van den Berg geen plannen te hebben om de productie daar uit te breiden.

'Groen staal'

Tata Steel Nederland is tegelijkertijd van plan zijn hoogovencomplex bij IJmuiden om te vormen tot een fabriek van 'groen staal', waarbij kolen als brandstof op termijn worden vervangen door schonere waterstof. Het bedrijf is met de overheid in gesprek over steun voor de benodigde investeringen.

In 2023 kondigde Tata Steel Nederland ook al een reorganisatie aan. Daarbij schrapte het bedrijf uiteindelijk 580 banen zonder gedwongen ontslagen. Maar betrokkenen noemen het vrijwel onmogelijk om gedwongen ontslagen te vermijden bij de nieuwe ingreep, waarbij 1.600 voltijdsbanen verdwijnen. Doordat een deel van de medewerkers parttime werkt, is het verwachte aantal getroffen werknemers hoger.

Met gedwongen ontslagen zouden ook afspraken uit een eerder werkgelegenheidspact onder spanning komen te staan. Bonden en Tata Steel spraken daarin af dat werknemers tot oktober 2026 zo min mogelijk tegen hun zin moeten vertrekken bij het staalbedrijf. Maar het is niet realistisch om zo'n groot aantal mensen intern elders te plaatsen, zo klinkt het.

 GroenLinks-PvdA is woedend over de ontslagronde die Tata Steel volgens ingewijden deze week aankondigt. "Onbeschaamd en onacceptabel", vindt de grootste oppositiepartij in de Tweede Kamer.

Tata Steel overlegt met het kabinet over verduurzamingsplannen waarbij mogelijk miljarden aan staatssteun nodig zijn. GroenLinks-PvdA vermoedt dat het bedrijf extra druk op die onderhandelingen wil zetten, en "de omslag naar groen staal misbruikt om gemakkelijk van mensen af te komen".

De oppositiepartij vindt dat naast verduurzaming en gezondheidswinst voor omwonenden, ook voldoende werkgelegenheid een voorwaarde voor overheidssteun moet zijn. "Winst maken kan niet prevaleren boven werkgelegenheid, gezondheidsaspecten en vergroening", zegt Kamerlid Joris Thijssen.

SP-leider Jimmy Dijk noemt het "een grote klap voor werknemers, industrie en de regio". Hij pleit voor nationalisatie van Tata Steel.

LEES OOK: Tata Steel kan beter naar Spanje verhuizen, volgens experts: daar kun je makkelijker ‘groen’ staal maken